Działalność gospodarcza

Переглянути укр

Nierejestrowana działalność gospodarcza

Działalność nierejestrowa to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji firmy w CEIDG.

Warunkiem prowadzenia działalności nierejestrowanej jest spełnienie kilku kryteriów:

• przychody z działalności nie przekraczają w żadnym miesiącu 75% minimalnego wynagrodzenia tj.: 

         od 1 stycznia–30 czerwca 2024 - 3181,50 zł

        1 lipca–31 grudnia 2024 - 3225,00 zł

• jesteś osobą fizyczną
• nie wykonujesz działalności w ramach spółki cywilnej
• nie prowadzisz działalności, która wymaga zezwoleń lub koncesji ( informacje na ten temat znajdziesz w zakładce – działalność gospodarcza)
• nie wykonywałeś działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy.
• działalność nierejestrowaną może prowadzić osoba niepełnoletnia (w wieku 13 – 18 lat), aczkolwiek wiąże się to z pewnymi ograniczeniami prawnymi. Oznacza to, że nie mogą we własnym imieniu dokonywać czynności prawnych np. nie mogą samodzielnie zawierać umów ze swoimi kontrahentami na dostawę towarów czy sprzedaż produktów. Do zaciągania zobowiązań potrzebna im będzie zgoda ustawowego przedstawiciela, najczęściej rodzica lub kuratora.

Jak założyć działalność nierejestrowaną?

Działalności nierejestrowanej nie trzeba zgłaszać do CEIDG, ZUS ani US, ale jest kilka rzeczy o których trzeba pamiętać:

• należy prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży tz. książkę przychodów i rozchodów, podlega ona ewentualnej kontroli ze strony Urzędu Skarbowego
• raz w roku rozliczać przychody z działalności nierejestrowej (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej
• przestrzegać praw konsumentów
• w przypadku żądania kupującego - wystawiać faktury lub rachunki

WAŻNE!

Prowadzenie działalności nierejestrowanej może wiązać się z utratą statusu osoby bezrobotnej. Jeśli przychód przekroczy połowę minimalnego wynagrodzenia (w 2023 r. połowa minimalnego wynagrodzenia to 1745 zł) to należy taki fakt zgłosić do Urzędu Pracy. Takie zgłoszenie spowoduje utratę statusu osoby bezrobotnej.

Działalność gospodarcza rejestrowana

• Jeżeli posiadasz obywatelstwo ukraińskie i mieszkasz w Polsce masz prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce na takich samych zasadach jak obywatele polscy
• Żeby prowadzić rejestrowaną działalność gospodarczą musisz być osobą pełnoletnią.

Działalność gospodarczą można zarejestrować online: biznes.gov.pl/pl lub zrobić to w jednym z punktów obsługi przedsiębiorców w miejscu Twojego zamieszkania. Takie punky znajdują się w urzędach gminy/miasta.

Zanim zaczniesz wypełniać formularz, dobrze jest mieć przemyślanych kilka kluczowych spraw:

• Nazwa firmy – musi zawierać przynajmniej imię i nazwisko
• Adres wykonywania działalności gospodarczej – to do Ciebie należy wybór miejsca wykonywania działalności gospodarczej, co oznacza, że możesz prowadzić firmę w jednym lub wielu stałych miejscach, we własnym mieszkaniu albo bez stałego adresu lub mobilnie. Jeżeli wskazujesz miejsce wykonywania działalności musisz posiadać tytuł prawny do każdej nieruchomości, której adres zgłaszasz do CEIDG.

Tytułem prawnym do nieruchomości może być: prawo własności lub współwłasności nieruchomości lub lokalu mieszkalnego, prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności budynków, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, dzierżawa, najem lub użyczenie.

• Wybór kodu PKD – każda działalność gospodarcza musi być przypisana do określonego Kodu Klasyfikacji Działalność (PKD). Przed rejestracją firmy – wyszukaj kod, który najbardziej odpowiada temu czym chcesz się zajmować. Wybierz jeden kod główny i dowolną ilość kodów dodatkowych. Poniżej link do wyszukiwarki kodów:biznes.gov.pl/pl/tabela-pkd
• Sprawdź, czy działalność którą chcesz wykonywać w Polsce nie jest związana z koniecznością posiadania dodatkowego pozwolenia
• Wybierz formę opodatkowania

Ważnym obowiązkiem związanym z rejestracją działalności gospodarczej jest wybór formy opodatkowania:

• na zasadach ogólnych, według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%)
• według stawki liniowej (stawka podatkowa 19%)
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

OPODATKOWANE NA ZASADACH OGÓLNYCH:

Podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych płacą podatek według skali podatkowej. Ustalając wysokość podatku według skali podatkowej, uwzględniasz kwotę zmniejszającą podatek. Od 2022 roku ta kwota wynosi 5100 zł

Sprawdź, ile wyniesie podatek dla określonej podstawy:

Podstawa obliczenia podatku w złotych	Podatek wynosi
do 120 000	12% minus 5 100 zł
ponad 120 000	15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Opodatkowanie na zasadach ogólnych uprawnia do korzystania z wielu ulg i odliczeń podatkowych. W szczególności są to:

• ulga na dziecko
• ulgi dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarcze, czyli ulgi dla klasy średniej
• odliczenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne
• ulgi na zatrudnienie innowacyjnych pracowników
• ulgi na prototyp
• ulgi na robotyzację
• ulgi na ekspansję lub rozwój
• ulgi na konsolidację
• ulgi na nabycie terminala płatniczego
• ulgi na działalność badawczo-rozwojową
• ulgi IP BOX
• ­­­odliczenia wpłat na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego
• odliczenie darowizn na cele kultu religijnego oraz na rzecz działalności sportowej, kulturalnej, wspierającej szkolnictwo wyższe i naukę
• ulgi rehabilitacyjnej
• ulgi internetowej
• ulgi termomodernizacyjnej
• ulgi z tytułu działalności w specjalnej strefie inwestycyjnej
• ulga z tytułu krwiodawstwa.

Ważne! Jeśli rozliczasz podatki dochodowe na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub liniowo, a twój dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, to wysokość składki zdrowotnej w tym miesiącu wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia.

Minimalne wynagrodzenie w 2024 roku wynosi 4242 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca oraz 4300 zł brutto w okresie od 1 lipca do 31 grudnia. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna w 2024 roku wyniesie 314,10 zł, 381,78 zł w okresie I-VI 2024, w okresie VII – XII 2024 – 387,00 zł           

• W przypadku stawki liniowej (19%) przedmiotem opodatkowania jest dochód.
• W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przedmiotem opodatkowania jest osiągnięty przychód.

Ważne! Dochód to przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodu czyli koszty prowadzenia działalności gospodarczej

DOCHÓD = PRZYCHÓD - KOSZTY

Skala podatkowa (opodatkowanie na zasadach ogólnych) to podstawowa forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej, jeżeli nie zdecydujesz się na wybór innej formy opodatkowania, automatycznie będziesz opodatkowany na zasadach ogólnych.

Sprawdź czy będziesz płatnikiem VAT

w przypadku konieczności rejestracji jako płatnik VAT będziesz musiał założyć firmowe konto bankowe

REJESTRACJA JAKO PODATNIK VAT:

Co do zasady wszyscy przedsiębiorcy powinni się rejestrować jako płatnicy VAT, ale nie musisz tego robić jeżeli:

•  sprzedaż nie przekracza limitu 200 tys. zł rocznie ( zwolnienie podmiotowe)
•   sprzedaż dotyczy wyłącznie towarów i usług zwolnione z VAT

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT zwolnieniu podlegają usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:

• lekarza i lekarza dentysty,
• pielęgniarki i położnej,
• medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej,
• psychologa

Określ rachunek związany z prowadzeniem firmy. Przedsiębiorcy niezarejestrowani jako płatnicy VAT mogą wykorzystywać w działalności gospodarczej rachunek firmowy lub swój rachunek prywatny - musi to jednak być rachunek, który ma tylko jednego posiadacza.

• Ustal miejsce przechowywania dokumentów księgowych ( faktur, rachunków, dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków).
• Zastanów się czy chcesz skorzystać ze zwolnień z ZUS i w jakiej formie ( Ulga na strat, ZUS preferencyjny)

ZGŁOSZENIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ DO ZUS

 Rozpoczynając prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce można na początku skorzystać z dwóch rodzajów ulg:

• ULGA NA START ( MAX. 6 MIESIĘCY):

Z ulgi mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy:

• są osobami fizycznymi, czyli prowadzą działalność jednoosobową albo są wspólnikami spółek cywilnych
• podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmują ją ponownie, po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia
• nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.

Ulga zwalnia przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek:

• na ubezpieczenia społeczne, czyli ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe
• na Fundusz Pracy
• na Fundusz Solidarnościowy.

Ulga na start nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. To oznacza, że trzeba się zarejestrować do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać co miesiąc składkę zdrowotną. W okresie korzystania z Ulgi na start masz także prawo zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członków swojej rodziny.

Ulga na start to nie tylko przywileje. Pamiętaj, że w okresie, w którym nie płacisz składek, nie odkładasz ich na emeryturę lub rentę. Nie otrzymasz także świadczeń w razie choroby albo wypadku.

Jeżeli zdecydujesz się na skorzystanie z Ulgi na start, to w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności musisz zgłosić się w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego, tytuł ubezpieczenia zaczyna się wtedy od cyfr 05 40.

Pozostałe dwie cyfry zależą od tego, czy masz ustalone prawo do emerytury lub renty oraz czy posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności.

Jeśli nie posiadasz ustalonego prawa do emerytury/renty ani orzeczenia o niepełnosprawności, twój kod to 05 40 00.

Jeśli masz prawo do emerytury/renty albo posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności, dwie ostatnie cyfry wpisujesz w zależności od twojej sytuacji, zgodnie z instrukcją poniżej.

Piąta cyfra kodu ZUS:

• 0 – jeśli nie masz ustalonego prawa do emerytury lub renty,
• 1 – jeśli masz ustalone prawo do emerytury,
• 2 – jeśli masz ustalone prawo do renty.

( Formularz ZUS ZZA )

Korzystając z Ulgi na start, opłacasz za siebie wyłącznie składkę zdrowotną.

Jeżeli rozliczasz się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (według skali podatkowej tz. księgi przychodów i rozchodów), składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% podstawy wymiaru składki.

• PREFERENCYJNE SKŁADKI ZUS (MAX. 24 MIESIĘCE)

Jeśli chcesz płacić obniżone składki, po okresie sześciomiesięcznej uli na start, powinieneś:

• wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 40
• zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA w ramach obniżonych składek z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 70.

Możesz płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli spełnisz łącznie dwa warunki:

• nie prowadzisz lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadziłeś innej pozarolniczej działalności
• nie wykonujesz działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowałeś na etacie i wykonywałeś czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.

Nowe firmy jednoosobowe lub wspólnicy spółki cywilnej mogą przez pełne 24 miesiące kalendarzowe płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne, liczone od obniżonej podstawy. Obniżona podstawa nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

Preferencyjne składki ZUS są obliczane od podstawy wymiaru w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia. Podstawa ta w 2024 r. wynosić będzie od stycznia 1272,60 zł, a od lipca 1290,00 zł.

Zobacz więcej: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-wskazniki-preferencyjne-skladki-zus

Obniżenie składek na ZUS dotyczy wyłącznie składek płaconych przez przedsiębiorcę za siebie. Za zatrudnionych pracowników i zleceniobiorców musisz płacić składki normalnej wysokości.

W 2024 roku wymiary poszczególnych składek w przypadku płacy minimalnej wyglądają następująco:

Podstawa wymiaru składki	W okresie 1 stycznia-30 czerwca 2024	W okresie 1 lipca-31 grudnia 2024
Składka emerytalna (19,52%)	248,41 zł	251,81 zł
Składka rentowa (8,00%)	101,81 zł	103,20 zł
Składka (dobrowolna) chorobowa (2,45%)	31,18 zł	31,61 zł
Składka wypadkowa (1,67%)*	21,25	21,54
Razem	402,65	408,16

Od 2022 roku przedsiębiorców obowiązuje roczne rozliczenie składki zdrowotnej.

Roczną podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest dochód z działalności gospodarczej za dany rok kalendarzowy rozumiany jako różnica między przychodami a kosztami uzyskania tych przychodów, pomniejszony o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

• Zastanów się, czy będziesz potrzebował Pełnomocnika.

Pełnomocnik  to osoba, która może na przykład zawierać umowy, przyjmować płatności czy reprezentować cię przed urzędem czy sądem. Jego dane podajesz podczas rejestracji firmy.

Potrzebujesz konsultacji w sprawie założenia i prowadzenia działalności gospodarczej lub potrzebujesz wsparcia przy wypełnieniu wniosków o rejestrację działalności gospodarczej, skontaktuj się z IOM.