Podobieństwa i różnice z innymi zawodami 

(PL) Nauczyciel psycholog to zawód pokrewny do (UA) Psychologa praktyka w instytucji oświaty. Oba ukierunkowane są na proces edukacji i wychowania oraz wiążą się z zatrudnieniem w strukturze placówki szkolnej czy innej instytucji edukacyjnej. Mogą jednak między nimi występować różnice w wymaganym poziomie wykształcenia.

Ważne: zawody nauczycielskie są w Polsce regulowane. 

Synteza: organizuje w szkole (placówce) pomoc psychologiczną, a w szczególności diagnozuje, opiniuje, orzeka, prowadzi psychoterapię oraz udziela pomocy psychologicznej poprzez pomoc wychowawcom, współdziałanie z nauczycielami, rodzicami (opiekunami prawnymi), organami szkoły oraz instytucjami pozaszkolnymi.

Przeprowadzanie badań i/lub testów 

• bada i analizuje psychologiczne problemy związane z nauczaniem i wychowaniem dzieci i młodzieży; 

Diagnozowanie

• diagnozuje zaburzenia; 
• diagnozuje sytuacje wychowawcze, w celu wspierania rozwoju ucznia (wychowanka); 
• określa odpowiednie formy pomocy psychologicznej, w tym działań profilaktycznych, mediacyjnych, doradczych i interwencyjnych; 

Psychoterapia i inne formy leczenia niezabiegowego lub wsparcia

 

• organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologicznej, w celu zminimalizowania skutków zaburzeń rozwojowych, zapobiegania zaburzeniom zachowania; 
• stosuje psychoterapię, rehabilitację psychologiczną, prowadzi zajęcia psychokorekcyjne i terapeutyczne; 

Poradnictwo i doradztwo

• prowadzi poradnictwo i doradztwo w zakresie badanych zjawisk i kategorii; 

Współpraca

• współpracuje z instytucjami i organizacjami rządowymi i pozarządowymi organizującymi różne formy pomocy psychologicznej; 

Prowadzenie dokumentacji

• dokumentuje przebieg działań diagnostyczno-terapeutyczno-doradczych; 

Doskonalenie zawodowe

• dba o podnoszenie kwalifikacji zawodowych; 

Inne lub dodatkowe zadania

• prowadzi inne zajęcia specjalistyczne o charakterze terapeutycznym, o ile posiada przygotowanie specjalistyczne, np. w zakresie terapii pedagogicznej, socjoterapii; 

• pełni funkcję nauczyciela-konsultanta, nauczyciela-doradcy metodycznego, opiekuna stażu, edukatora, eksperta wchodzącego w skład komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy’.

Poziom NQF (Polskiej Ramy Kwalifikacji): 7

Ukończenie studiów magisterskich na kierunku psychologia w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom  

Posiadanie przygotowania pedagogicznego 

Dokument potwierdzający kwalifikacje w zawodzie

 

• dyplom magistra psychologii  

W zakresie przygotowania pedagogicznego:  

• dyplom ukończenia studiów pedagogicznych lub inny dokument wydany przez uczelnię (np. suplement do dyplomu, świadectwo ukończenia studiów podyplomowych), 
• dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli, 
• świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego 

Dodatkowe informacje

Przygotowanie pedagogiczne:   

jest rozumiane w przepisach jako nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną – w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin;  

Wymiar przygotowania pedagogicznego, nie dotyczy osób, które uzyskały przygotowanie pedagogiczne przed dniem 31.10.1991  

Źródło: art.2 i 27 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, Dz.U. 2017 poz. 1575. 

Dany zawód jest zawodem regulowanym. Osoby chcące podjąć pracę w zakresie zawodu (PL) Nauczyciel psycholog są zobowiązane spełnić szereg warunków opisanych w prawie – zob. dział 'Kwalifikacje wymagane/preferowane'.  

Obecnie istnieją 3 ścieżki dostępu do zawodów nauczycielskich w Polsce dla obywateli państw trzecich, w tym Ukrainy, którzy zdobyli kwalifikacje poza UE. 

Ścieżka standardowa

 

• uznanie dyplomu/dyplomów ukończenia studiów magisterskich na odpowiednim kierunku (psychologicznym i ewentualnie pedagogicznym) 

 

a) poprzez nostryfikację Więcej informacji o procedurze: NAWA   

b) poprzez uznanie go za równoważny z polskim dyplomem ukończenia studiów wyższych magisterskich; w przypadku Ukrainy za takie uznawane są dyplomy uzyskane do 20.06.2006 r. Więcej informacji: NAWA   

 

• Konieczne może się także okazać potwierdzenie przygotowania pedagogicznego lub jego uzupełnienie na studiach podyplomowych prowadzonych zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, Dz. U. z 2021 r., poz. 890.  

 

Ścieżka uproszczona

Dyrektor placówki może w uzasadnionych przypadkach zatrudnić osobę niespełniającą wymagań za zgodą kuratora oświaty, ale posiadającą w ocenie dyrektora szkoły odpowiednie przygotowanie do prowadzenia zajęć. Dyrektor szkoły może uznać przygotowanie za właściwe nawet w przypadku braku nostryfikacji dyplomu. 

Podstawa prawna: art. 15 ustawy – Prawo oświatowe, Dz.U. 2017 poz. 59. 

Ścieżka tymczasowa

W latach szkolnych 2021/2022–2023/2024 na stanowisku pomocy nauczyciela (jako asystent nauczyciela) może być zatrudniona osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego, jeżeli posiada znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki.  

Nie ma wymogu oficjalnego potwierdzania znajomości języka polskiego. 

Podstawa prawna: art.57 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz.U. 2023 poz. 103.