Podobieństwa i różnice z innymi zawodami 

(PL) Lekarz specjalista chirurgii dziecięcej to zawód pokrewny do (UA) Lekarza – chirurga dziecięcego. Różnice pomiędzy tymi zawodami wynikają przede wszystkim z odmiennych systemów kształcenia lekarzy w Polsce i Ukrainie. (PL) Lekarz specjalista chirurgii dziecięcej jest zobowiązany ukończyć ogólny staż podyplomowy i dopiero wtedy wejść na kilkuletnią ścieżkę szkolenia specjalistycznego. Szkolenie takie kończy się państwowym egzaminem specjalizacyjnym. W Ukrainie tytuł lekarza specjalisty przysługuje osobie, która ukończyła zaraz po studiach medycznych Internaturę, czyli trwający od 1–3 lat staż specjalizacyjny. Jest też możliwość ukończenia 2–4-letniej Ordynatury Klinicznej, która jednak nie jest obowiązkowa. Mogą też występować znaczące różnice programowe jeśli chodzi o daną specjalizację w Polsce i Ukrainie.

Synteza: rozpoznaje, różnicuje i leczy choroby wieku rozwojowego, wymagające interwencji chirurgicznej i diagnostyki inwazyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem chorób okresu noworodkowego i niemowlęcego (urazy okołoporodowe i wady wrodzone narządów wewnętrznych) oraz podejmuje działania na rzecz promocji zdrowia i zapobiegania chorobom wieku rozwojowego.

• bada chorych w wieku rozwojowym, zbiera wywiad rodzinny i środowiskowy, przeprowadza badanie przedmiotowe chirurgiczne, kieruje pacjentów na badania dodatkowe
• nawiązuje dobry kontakt z chorym dzieckiem i jego rodziną, wyjaśnia cel i potrzeby operacji, łagodzenie lęku i niepokoju
• wykonuje badania endoskopowe i inne badania inwazyjne potrzebne w diagnostyce chorób chirurgicznych wieku rozwojowego
• pobiera materiał biologiczny do badań biochemicznych, mikrobiologicznych, histopatologicznych, immunologicznych i innych
• interpretuje i ocenia wyniki badań pomocniczych, w tym: radiologicznych, USG, tomograficznych, scyntygraficznych i innych
• kwalifikuje chorych do zabiegów operacyjnych w trybie nagłym i do operacji planowanych
• prowadzi leczenie zachowawcze i operacyjne chorób chirurgicznych i urazów narządów wewnętrznych u  noworodków, niemowląt i dzieci, w tym wad wrodzonych i rozwojowych
• wykonuje punkcje diagnostyczne i lecznicze, wenesekcję, intubację, cewnikowanie pęcherza moczowego, rektoskopię i inne zabiegi
• udziela pomocy doraźnej w stanach 
• naglących, przeprowadza reanimację, defibrylację serca, prowadzenie oddechu kontrolowanego, przetaczanie krwi i płynów  infuzyjnych, biegle posługuje się potrzebną do tego aparaturą i sprzętem
• sprawuje opiekę pooperacyjną, kontroluje rany, zmianę opatrunków i czynności pokrewne
• prowadzi leczenie dietetyczne różnego typu, w tym żywienie pozajelitowe, oblicza zapotrzebowanie dobowe składników pokarmowych (odżywczych) i wodno-mineralnych
• kieruje wczesną rehabilitacją dzieci po zabiegach operacyjnych
• prowadzi dokumentację lekarską (książka operacyjna, historia choroby, inne), wypisuje skierowania, recepty, zaświadczenia lekarskie
• odbywa konsultacje lekarskich dla innych specjalności medycznych wieku rozwojowego
• opracowuje orzeczenia, opinie, świadectwa lekarskie
• uczestniczy w działaniach dotyczących promocji zdrowia i zapobiegania chorobom
• współpracuje z zespołem operacyjnym i sprawuje nadzór nad nim oraz innymi podległymi pracownikami medycznymi
• uczestniczy w działaniach dotyczących promocji zdrowia i zapobiegania chorobom wieku rozwojowego
• doskonali swoją wiedzę i umiejętności, między innymi przez uczestnictwo w podyplomowym kształceniu ustawicznym

Zadania dodatkowe:

• oznacza grupę krwi i wykonuje próby krzyżowe
• sprawuje nadzór i kontrolę nad przechowywaniem i sterylizacją narzędzi i sprzętu operacyjnego
• pełni dyżury specjalistyczne i udziela konsultacji za pomocą środków łączności telefonicznej i wideofonicznej
• sprawuje nadzór i kontrolę nad przechowywaniem krwi konserwowanej i płynów infuzyjnych
• kieruje oddziałem lub kliniką chirurgii dziecięcej lub przychodnią specjalistyczną
• bierze udział w doskonaleniu zawodowym (szkoleniu) innych pracowników medycznych oraz prowadzi badania naukowe i publikuje ich wyniki

Poziom NQF (Polskiej Ramy Kwalifikacji): 7

Ukończenie co najmniej 5-letnich jednolitych studiów magisterskich na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym, obejmujących co 
najmniej dwusemestralne praktyczne nauczanie kliniczne i ukończenie stażu podyplomowego. 

Zdanie Lekarskiego Egzaminu Końcowego (LEK).

Ukończenie specjalizacji w dziedzinie chirurgii dziecięcej. 

Zdanie państwowego egzaminu specjalizacyjnego.

Dokument potwierdzający kwalifikacje w zawodzie 

• dyplom ukończenia studiów medycznych 
• prawo wykonywania zawodu (PWZ) lekarza
• tytuł specjalisty w dziedzinie chirurgii dziecięcej

Dodatkowe informacje

Zawód lekarza może w Polsce wykonywać tylko osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu (PWZ) przyznane przez właściwą okręgową izbę lekarską.

W przypadku obywateli polskich i obywateli innych państw członkowskich UE, PWZ przysługuje osobie, która spełnia następujące warunki: 

1. Posiada dokument potwierdzający odpowiednie kwalifikacje.
2. Posiada pełną zdolność do czynności  prawnych.
3. Posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza.
4. Wykazuje nienaganną postawę etyczną.

Źródło: rozdz. II ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Zawód lekarza i lekarza specjalisty jest w Polsce zawodem regulowanym, tzn. przed podjęciem pracy w zawodzie konieczne jest uzyskanie prawa wykonywania zawodu lekarza (PWZ). 

Dla osób, które uzyskały swoje kwalifikacje w kraju, który nie jest państwem członkowskim UE, dostępne są obecnie w Polsce dwie ścieżki uzyskania PWZ. 

Ścieżka standardowa

(dla obywateli państw trzecich, czyli osób posiadających kwalifikacje uzyskane w państwie niebędącym państwem członkowskim UE)

a) w przypadku lekarza bez specjalizacji konieczne jest spełnienie tych warunków:

1. Nostryfikacja dyplomu poświadczającego ukończenie studiów medycznych w kraju niebędącym państwem członkowskim UE (kraju trzecim).
2. Zdanie Lekarskiego Egzaminu Weryfikacyjnego (LEW).
3. Wejście na ścieżkę kształcenia podyplomowego w polskim systemie.

b) w przypadku lekarza specjalisty

Prawo wykonywania zawodu lekarza w Polsce na określony zakres czynności zawodowych, czas i miejsce może uzyskać osoba, która:

1. Ukończyła co najmniej pięcioletnie studia na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym poza terytorium Unii Europejskiej.
2. Posiada tytuł lekarza / lekarza dentysty specjalisty uzyskany poza terytorium Unii Europejskiej (wymagana nostryfikacja).
3. Posiada zaświadczenie od podmiotu wykonującego działalność leczniczą Polsce, który planuje ją zatrudnić.
4. Ma co najmniej 3-letnie doświadczenie zawodowe jako lekarz specjalista w danej dziedzinie, uzyskane w okresie 5 lat bezpośrednio poprzedzających uzyskanie zaświadczenia, o którym mowa w pkt 3.
5. Złoży oświadczenie o znajomości języka polskiego wystarczającej do wykonywania powierzonego jej zakresu czynności zawodowych.

Dokładny opis procedury

Ważne:

1. Prawo wykonywania zawodu na powyższych zasadach może zostać przyznane na okres nie dłuższy niż 5 lat, bez możliwości jego przedłużenia.
2. Na podstawie przyznanego warunkowego PWZ będzie można na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykonywać zawód lekarza wyłącznie w podmiocie leczniczym wskazanym w decyzji Ministra Zdrowia.
3. Na podstawie przyznanego PWZ przez 1 rok pracuje się pod nadzorem opiekuna będącego lekarzem posiadającym specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w danej dziedzinie medycyny zaświadczenie.
4. W momencie rozwiązania umowy o pracę, podmiot, w którym było się zatrudnionym prześlę taką informację do Okręgowej rady lekarskiej, która niezwłocznie skreśli daną osobę z rejestru lekarzy, co będzie równoznaczne z wygaśnięciem PWZ tej osoby.

Uwaga: część procedury (nostryfikacja) jest w tym trybie odpłatna.

Podstawa prawna: rozdz. II ustawy z  dnia 5 grudnia 1996 r. o  zawodach lekarza i  lekarza dentysty, Dz. U. 1997 Nr 28 poz. 152

Ścieżka uproszczona

(rozwiązanie tymczasowe dla osób objętych działaniem ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa)

a) w przypadku lekarza bez specjalizacji

Warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza w Polsce może uzyskać każda osoba posiadająca obywatelstwo ukraińskie oraz ukończone studia na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym.

Należy spełnić następujące warunki:

1. Posiadać dyplom lekarza, lekarza dentysty potwierdzający ukończenie co najmniej 5-letnich studiów, wydany w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej – nie ma konieczności nostryfikacji dyplomu.
2. Posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.
3. Posiadać stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza.
4. Wykazywać nienaganną postawę etyczną.
5. Złożyć oświadczenie o znajomości języka polskiego wystarczającej do wykonywania powierzonego jej zakresu czynności zawodowych.

Ważne

Procedura uzyskania PWZ na określony zakres czynności składa się z dwóch etapów: najpierw zgody Ministra Zdrowia (art. 7 ust. 2a ustawy o zawodzie lekarza), a następnie przyznania PWZ przez okręgową izbę lekarską, na podstawie tej zgody (art. 7 ust. 2e ustawy o zawodzie lekarza).

W przypadku odmowy przyznania PWZ przez okręgową radę lekarską stronie służy odwołanie do Naczelnej Rady Lekarskiej, a następnie skarga do sądu administracyjnego.

Po uzyskaniu warunkowego PWZ można podjąć pracę w dowolnym podmiocie leczniczym w Polsce, zgodnie ze swoimi kwalifikacjami. PWZ wydane w tym trybie jest ważne przez 5 lat od dnia jego wydania. Procedura jest bezpłatna.

Dokładny opis procedury

b) w przypadku lekarza specjalisty

Warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza w Polsce może uzyskać każda osoba posiadająca obywatelstwo ukraińskie oraz ukończone studia na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym oraz tytuł specjalisty.

Należy spełnić następujące warunki:

1. Posiadać dyplom lekarza, lekarza dentysty potwierdzający ukończenie co najmniej 5-letnich studiów, wydany w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej.
2. Posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.
3. Posiadać stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza albo lekarza dentysty.
4. Wykazywać nienaganną postawę etyczną.
5. Posiadać tytuł specjalisty wydany przez właściwy organ w danym państwie.

Ważne

Procedura uzyskania PWZ na określony zakres czynności składa się z dwóch etapów: najpierw zgody Ministra Zdrowia (art. 7 ust. 2a ustawy o zawodzie lekarza), a następnie przyznania PWZ przez okręgową izbę lekarską, na podstawie tej zgody (art. 7 ust. 2e ustawy o zawodzie lekarza). W przypadku odmowy przyznania PWZ przez okręgową radę lekarską stronie służy odwołanie do Naczelnej Rady Lekarskiej, a następnie skarga do sądu administracyjnego.

Po uzyskaniu warunkowego PWZ można podjąć pracę w dowolnym podmiocie leczniczym w Polsce, zgodnie ze swoimi kwalifikacjami. PWZ wydane w tym trybie jest ważne przez 5 lat od dnia jego wydania.

Procedura jest bezpłatna. Dokładny opis procedury

Podstawa prawna: art.62–63 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz.U. 2022 poz. 58

Aktualne programy specjalizacji w zakresie chirurgii dziecięcej dostępne są na stronach Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego