Podobieństwa i różnice z innymi zawodami 

(PL) Lekarz specjalista otorynolaryngologii to zawód pokrewny do (UA) Lekarza – otorynolaryngologa. Różnice pomiędzy tymi zawodami wynikają przede wszystkim z odmiennych systemów kształcenia lekarzy w Polsce i Ukrainie. (PL) Lekarz specjalista otorynolaryngologii jest zobowiązany ukończyć ogólny staż podyplomowy i dopiero wtedy wejść na kilkuletnią ścieżkę szkolenia specjalistycznego. Szkolenie takie kończy się państwowym egzaminem specjalizacyjnym. W Ukrainie tytuł lekarza specjalisty przysługuje osobie, która ukończyła zaraz po studiach medycznych Internaturę, czyli trwający od 1–3 lat staż specjalizacyjny. Jest też możliwość ukończenia 2–4-letniej Ordynatury Klinicznej, która jednak nie jest obowiązkowa. Mogą też występować znaczące różnice programowe jeśli chodzi o daną specjalizację w Polsce i Ukrainie.

Synteza: rozpoznaje, różnicuje i leczy zachowawczo i chirurgicznie choroby gardła, nosa, uszu i krtani, choroby chirurgiczne twarzoczaszki i szyi; podejmuje działania na rzecz promocji zdrowia i zapobiegania chorobom uszu, gardła i górnych dróg oddechowych.

• przeprowadza badanie otorynolaryngologiczne, podmiotowe i przedmiotowe, za pomocą odpowiedniego sprzętu i narzędzi, w celu ustalenia rozpoznania lub kontroli i oceny stanu zdrowia;
• nawiązuje kontakt i współpracę z chorym i jego rodziną, wyjaśnia cel i potrzebę leczenia, łagodzi lęk i niepokój;
• kieruje chorych na badania dodatkowe (uzupełniające);
• przeprowadza diagnostyczne próby czynnościowe, w tym: narządu słuchu, głosu, równowagi i innych;
• wykonuje badania endoskopowe i inne badania inwazyjne stosowane w otolaryngologii;
• pobiera materiał biologiczny do badań biochemicznych, histologicznych, bakteriologicznych i innych;
• interpretuje i ocenia wyniki badań pomocniczych, w tym radiologicznych, tomograficznych, USG i innych;
• prowadzi leczenie zachowawcze i chirurgiczne chorób, takich jak: zapalne, urazowe i nowotworowe choroby nosa i zatok przynosowych, oczodołów, gardła, krtani i uszu, operacje twarzoczaszki i szyi, operacje naprawcze wad rozwojowych i inne;
• wykonuje znieczulanie miejscowe, przewodowe i splotowe, nakłucia diagnostyczne i lecznicze, wenesekcję, intubację, tracheotomię i inne zabiegi;
• udziela doraźnej pomocy w stanach naglących, w tym przeprowadza reanimację, defibrylację serca, przetacza krew i płyny infuzyjne oraz biegle posługuje się potrzebną do tego aparaturą i sprzętem;
• sprawuje opiekę pooperacyjną;
• kieruje wczesną rehabilitacją chorych po zabiegach otolaryngologicznych;
• prowadzi dokumentację lekarską (książka operacyjna, historia choroby), wypisuje skierowania, recepty i zwolnienia lekarskie;
• przygotowuje opinie, świadectwa, orzeczenia oraz wnioski do celów inwalidztwa, zatrudnienia i sądownictwa;
• współpracuje z zespołem operacyjnym i sprawuje nadzór nad nim oraz innymi podległymi pracownikami medycznymi;
• uczestniczy w działaniach dotyczących promocji zdrowia i zapobiegania chorobom nosa, gardła i uszu;
• doskonali swoją wiedzę i umiejętności, między innymi przez uczestnictwo w podyplomowym kształceniu ustawicznym;

Zadania dodatkowe

• prowadzi znieczulenie ogólne;
• oznacza grupę krwi i wykonuje próbę krzyżową;
• sprawuje nadzór i kontrolę nad przechowywaniem i sterylizacją narzędzi i sprzętu operacyjnego;
• sprawuje nadzór i kontrolę nad przechowywaniem leków, krwi i płynów infuzyjnych oraz kontroluje ich ważność i przydatność;
• pełni dyżury specjalistyczne i udziela konsultacji za pomocą środków łączności telefonicznej i wideofonicznej;
• odbywa konsultacje lekarskie dla innych specjalności medycznych;
• bierze udział w doskonaleniu zawodowym (szkoleniu) innych pracowników medycznych oraz prowadzi badania naukowe i publikuje ich wyniki;
• kieruje oddziałem lub kliniką otolaryngologiczną lub przychodnią specjalistyczną;

Poziom NQF (Polskiej Ramy Kwalifikacji): 7

Ukończenie co najmniej 5-letnich jednolitych studiów magisterskich na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym, obejmujących co najmniej dwusemestralne praktyczne nauczanie kliniczne i ukończenie stażu podyplomowego

Zdanie Lekarskiego Egzaminu Końcowego (LEK).

Ukończenie specjalizacji w dziedzinie otorynolaryngologii.

Zdanie państwowego egzaminu specjalizacyjnego.

Dokument potwierdzający kwalifikacje w zawodzie

• dyplom ukończenia studiów medycznych 
• prawo wykonywania zawodu (PWZ) lekarza
• tytuł specjalisty w dziedzinie otorynolaryngologii

Dodatkowe informacje

Zawód lekarza może w Polsce wykonywać tylko osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu (PWZ) przyznane przez właściwą okręgową izbę lekarską.W przypadku obywateli polskich i obywateli innych państw członkowskich UE, PWZ przysługuje osobie, która spełnia następujące warunki: 
1) Posiada dokument potwierdzający odpowiednie kwalifikacje.
2) Posiada pełną zdolność do czynności prawnych
3) Posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza.
4) Wykazuje nienaganną postawę etyczną.

Źródło: rozdz. II ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Zawód lekarza i lekarza specjalisty jest w Polsce zawodem regulowanym, tzn. przed podjęciem pracy w zawodzie konieczne jest uzyskanie prawa wykonywania zawodu lekarza (PWZ). Dla osób, które uzyskały swoje kwalifikacje w kraju, który nie jest państwem członkowskim UE, dostępne są obecnie w Polsce dwie ścieżki uzyskania PWZ. 

Ścieżka standardowa

(dla obywateli państw trzecich, czyli osób posiadających kwalifikacje uzyskane w państwie niebędącym państwem członkowskim UE) 

a) w przypadku lekarza bez specjalizacji konieczne jest spełnienie tych warunków:
1) Nostryfikacja dyplomu poświadczającego ukończenie studiów medycznych w kraju niebędącym państwem członkowskim UE (kraju trzecim). 
2) Zdanie Lekarskiego Egzaminu Weryfikacyjnego (LEW). 
3) Wejście na ścieżkę kształcenia podyplomowego w polskim systemie.

b) w przypadku lekarza specjalisty
Prawo wykonywania zawodu lekarza w Polsce na określony zakres czynności zawodowych, czas i miejsce może uzyskać osoba, która: 
1) Ukończyła co najmniej pięcioletnie studia na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym poza terytorium Unii Europejskiej. 
2) Posiada tytuł lekarza / lekarza dentysty specjalisty uzyskany poza terytorium Unii Europejskiej (wymagana nostryfikacja). 
3) Posiada zaświadczenie od podmiotu wykonującego działalność leczniczą Polsce, który planuje ją zatrudnić. 
4) Ma co najmniej 3-letnie doświadczenie zawodowe jako lekarz specjalista w danej dziedzinie, uzyskane w okresie 5 lat bezpośrednio poprzedzających uzyskanie zaświadczenia, o którym mowa w pkt 3. 
5) Złoży oświadczenie o znajomości języka polskiego wystarczającej do wykonywania powierzonego jej zakresu czynności zawodowych. 

Dokładny opis procedury

Ważne:
1) Prawo wykonywania zawodu na powyższych zasadach może zostać przyznane na okres nie dłuższy niż 5 lat, bez możliwości jego przedłużenia. 
2) Na podstawie przyznanego warunkowego PWZ będzie można na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykonywać zawód lekarza wyłącznie w podmiocie leczniczym wskazanym w decyzji Ministra Zdrowia. 
3) Na podstawie przyznanego PWZ przez 1 rok pracuje się pod nadzorem opiekuna będącego lekarzem posiadającym specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w danej dziedzinie medycyny zaświadczenie. 
4) W momencie rozwiązania umowy o pracę, podmiot, w którym było się zatrudnionym prześlę taką informację do Okręgowej rady lekarskiej, która niezwłocznie skreśli daną osobę z rejestru lekarzy, co będzie równoznaczne z wygaśnięciem PWZ tej osoby. 

Uwaga: część procedury (nostryfikacja) jest w tym trybie odpłatna.
Podstawa prawna: rozdz. II ustawy z  dnia 5 grudnia 1996 r. o  zawodach lekarza i  lekarza dentysty, Dz. U. 1997 Nr 28 poz. 152.
 

Ścieżka uproszczona

(rozwiązanie tymczasowe dla osób objętych działaniem ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa) 
a) w przypadku lekarza bez specjalizacji
Warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza w Polsce może uzyskać każda osoba posiadająca 
obywatelstwo ukraińskie oraz ukończone studia na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym. 
Należy spełnić następujące warunki: 
1) Posiadać dyplom lekarza, lekarza dentysty potwierdzający ukończenie co najmniej 5-letnich studiów, wydany w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej – nie ma konieczności nostryfikacji dyplomu. 
2) Posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. 
3) Posiadać stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza. 
4) Wykazywać nienaganną postawę etyczną. 
5) Złożyć oświadczenie o znajomości języka polskiego wystarczającej do wykonywania powierzonego jej zakresu czynności zawodowych. 

Ważne
Procedura uzyskania PWZ na określony zakres czynności składa się z dwóch etapów: najpierw zgody Ministra Zdrowia (art. 7 ust. 2a ustawy o zawodzie lekarza), a następnie przyznania PWZ przez okręgową izbę lekarską, na podstawie tej zgody (art. 7 ust. 2e ustawy o zawodzie lekarza). W przypadku odmowy przyznania PWZ przez okręgową radę lekarską stronie służy odwołanie do Naczelnej Rady Lekarskiej, a następnie skarga do sądu administracyjnego. 

Po uzyskaniu warunkowego PWZ można podjąć pracę w dowolnym podmiocie leczniczym w Polsce, zgodnie ze swoimi kwalifikacjami. PWZ wydane w tym trybie jest ważne przez 5 lat od dnia jego wydania. Procedura jest bezpłatna. 

Dokładny opis procedury

b) w przypadku lekarza specjalisty
Warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza w Polsce może uzyskać każda osoba posiadająca 
obywatelstwo ukraińskie oraz ukończone studia na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym oraz tytuł specjalisty.
Należy spełnić następujące warunki: 
1) Posiadać dyplom lekarza, lekarza dentysty potwierdzający ukończenie co najmniej 5-letnich studiów, wydany w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej.
2) Posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.
3) Posiadać stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza albo lekarza dentysty.
4) Wykazywać nienaganną postawę etyczną.
5) Posiadać tytuł specjalisty wydany przez właściwy organ w danym państwie.

Ważne
Procedura uzyskania PWZ na określony zakres czynności składa się z dwóch etapów: najpierw zgody Ministra Zdrowia (art. 7 ust. 2a ustawy o zawodzie lekarza), a następnie przyznania PWZ przez okręgową izbę lekarską, na podstawie tej zgody (art. 7 ust. 2e ustawy o zawodzie lekarza). 
W przypadku odmowy przyznania PWZ przez okręgową radę lekarską stronie służy odwołanie do Naczelnej Rady Lekarskiej, a następnie skarga do sądu administracyjnego. 
Po uzyskaniu warunkowego PWZ można podjąć pracę w dowolnym podmiocie leczniczym w Polsce, zgodnie ze swoimi kwalifikacjami. PWZ wydane w tym trybie jest ważne przez 5 lat od dnia jego wydania. 

Procedura jest bezpłatna. Dokładny opis procedury

Podstawa prawna: art.62–63 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz.U. 2022 poz. 583

Aktualne programy specjalizacji w zakresie otorynolaryngologii dostępne są na stronach Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego